Đăt sản cháo Nhum của Vua chúa xưa

 Nhum còn gọi là cầu gai, sống ở vùng biển cạn, nước trong, có nhiều rong rêu hoặc san hô hay đá ngầm. Nhum còn gọi là cầu gai, sống ở vùng biển cạn, nước trong, có nhiều rong rêu hoặc san hô hay đá ngầm. Nhum con giống trái chôm chôm, mầu đen sẫm, khi trưởng thành có hình tròn dẹt như trái cam, đường kính khoảng 8-10 cm; dày 3-4 cm. Thân nhum phủ đầy gai nhọn dài từ 3-4 cm, khi di chuyển có thể phóng gai (giống loài chim). Nhum là động vật thuộc loại nhuyễn thể, có họ hàng với trai, sò; sống rất nhiều ở vùng biển từ Quảng Ngãi đến Bình Ðịnh. Mùa nhum sinh sản từ tháng ba cho đến tháng sáu hay tháng bảy âm lịch (từ tiết xuân phân và kết thúc vào tiết lập thu). Cuối mùa, nhum rất chắc thịt.   

Ðể bắt nhum, người ta lặn theo các gành đá, dùng móc sắt giật khẽ, rồi nhặt bỏ vào bao. Nhưng nếu khua động mạnh, nhum sẽ "bắn gai" tự vệ có thể nguy hiểm, rồi bám chặt vào vách đá, không thể gỡ ra được. Nhum bắt về, rửa sạch, dùng dao chặt đôi, cắt bỏ túi dạ dày, lấy thanh tre mỏng nạo thịt ra khỏi vỏ. Thịt nhum kết thành năm hoặc tám múi như múi cam, mầu trắng hồng, có thể kho để ăn cơm hoặc trộn vào trứng chưng cách thủy, tráng chả, nhưng thú nhất là ăn sống - thịt nhum tươi chấm với muối tiêu và chanh, kèm theo mấy cọng rau thơm, thêm vài hớp rượu đế là hết ý.

Người ta có thể chế biến Nhum thành nhiều món, có nơi thì tách lớp vỏ cứng bên ngoài thành nhiều múi như hình bông hoa xương rồng nhiều gai, bên trong cho chanh tươi, chút ít mù tạt, gia vị là có thể thưởng thức ngay món gỏi Nhum nồng nồng, đượm đượm. Nhum, cũng có thể được mang tách ra, dưới thêm dầu ăn, gia vị, hành khô rồi nướng trên những vỉ than hoa óng đượm, sực nức mùi thơm, béo ngậy, ngọt ngào...Ngay trên bờ cát, giữa biển khơi lộng gió mát lành. Tuy nhiên, ấn tượng nhất mà Nahum để lại có lẽ là món Cháo. Nhum được tách vỏ, lấy phần thịt bên trong thành từng thớ, màu vàng rộm như trứng cá. Người ta cố gắng gạn hết phần nước bên trong Nhum để cho vào đun cháo, tạo ra độ ngọt đặc trưng. Phần thịt Nhum được xào với hành khô, nêm chút gia vị, tuy nhiên không nên đảo nhiều quá, thịt Nhum sẽ nát. Cũng có thể không cần xào qua thịt, mà chỉ đợi khi cháo thật nhuyễn, cho thịt Nhum vào nồi, khuấy đều lên là được.

Một bát cháo Nhum thơm phức được ăn cùng với hành lá, rau mầm mang theo đầy đủ vị tanh, ngọt, béo ngậy đặc trưng mà chỉ mình con Nhum mới có thể mang lại. Thực khách, sẽ lại được thưởng thức một hương vị độc đáo, dân dã mà ngọt ngào. Từng miếng thịt Nhum tan trên đầu lưỡi cũng với vị ngon và thơm của gạo nấu nhuyễn sẽ là một nỗi nhớ day dứt đối với bất kỳ ai đã từng được nếm món ăn này.