Numberless of Nha Trang in Khanh Hoa

Ponagar Thap Ba tourist area. Nha Trang Khanh Hoa is one of the works of art of the Cham Pa civilization with the largest scale remaining in Central Vietnam, built around the 8th - 13th centuries during the period. Indian religion (Hindu) is flourishing in the Kingdom of Champa.

Khu du lịch Tháp Bà Ponagar Nha Trang Khánh Hoà
Khu du lịch Tháp Bà Ponagar. Nha Trang Khánh Hoà là một trong các công trình kiến trúc của nền văn minh Chăm Pa có qui mô thuộc hàng rộng lớn nhất sót lại tại miền Trung Việt Nam, được hình thành từ vào khoảng thế kỉ thứ 8 – thế kỉ 13 trong giai đoạn tôn giáo Ấn Độ (Hindu) đang hưng thịnh ở Vương quốc Chăm Pa.
Ponagar – Tháp Bà là toà chùa toạ lạc trên lưng chừng một hòn núi đá cao chừng 50 mét so với mặt nước biển nằm bên cửa sông Cái, cách trung tâm thành phố Nha Trang chừng 2 km về phía bắc, ngày nay thuộc phường Vĩnh Phước. Tên gọi "Tháp Po Nagar" được sử dụng nhằm gọi chung toàn bộ công trình kiến trúc trên, chứ thực chất đây là tên riêng của toà tháp lớn nhất cao tới 23 mét.
Nữ vương Po Nagar – thường gọi là Yan Pu Nagara hoặc Po Inu Nagar hay Bà Đen (nguời Việt Nam gọi là Thiên Y Thánh Mẫu Ana) – là vị thần được tạo thành từ đám mây bầu trời cùng biển cả, đã tạo ra trái đất và nguồn gỗ quý cùng cây cỏ – hoa lá. Tương truyền, hình tượng bà Thiên Y Thánh Mẫu Ana theo quan niệm phồn thực của người Chăm xưa không có áo quần, tuy nhiên đến ngày nay đã được Việt hoá thành tiên nữ ăn vận theo phong cách Phật.
Tổng thể kiến trúc của Po Nagar bao gồm 3 tầng lầu đi từ dưới lên trên. Ở tầng thấp nhất trên đất bằng phẳng là toà tháp cửa mà ngày nay không thấy nữa. Từ đấy có các nấc cầu thang lát đá hoa cương đưa tới tầng giữa.
Những cây cột trụ trong khuôn viên Tháp Bà PoNagar.

Ở tầng giữa chính là Mandapa (tức nhà khách hay phòng lưu trú) dùng cho du khách thập phương nghỉ chân để làm lễ và sửa sang quần áo trước lúc dâng lễ chính lên trên. Mandapa cao 20m và ngang 15m, có 4 dãy cột thành hình bát quái (gồm 10 cột to cùng 12 cột bé). Trên thân mỗi cột đều có những đường mộng được khắc sâu trên thân cột và song song ngang với thân của những cột bé.
Khu tưởng niệm Tháp Bà Ponagar Nha Trang Khu di tích Tháp Bà Ponagar Nha Trang

Tầng trên cùng là chỗ những toà tháp toạ lạc. Những ngọn tháp được xây theo phong cách Champa nên gạch ốp khá đều nhau và không trông thấy vữa. Tháp nằm ở giữa phía trước rất rộng và cao hơn 23 mét chính là tháp Po Nagar. Tháp có 4 tầng và mỗi một tầng lại có cửa và tượng thần cùng hình chim bằng đá và trên 4 cạnh có 4 tháp nhỏ. Bên trái là tượng thần (cao 2,6 m) làm bằng đá hoa cương xanh đen (xa nữa là cây bồ đề lớn và sau hơn là gỗ vàng) ngự trên tảng đá hoa cương uy nghiêm hình sư tử và lưng dựa tảng đá to hình cây bồ đề. Đây là một tuyệt tác trong điêu khắc Chămpa và là kết quả phối hợp hoàn hảo của tượng hình tròn cùng phù điêu.
Trên nóc tháp có tượng thần Shiva cưỡi trâu thần Nandin, cùng các tượng con thú gồm chim ưng, lạc đà và ngựa v.v. Bên ngoài toà tháp cũng được tô điểm bằng các hình chạm khắc trên đá mô tả các vũ nữ xinh đẹp đang bơi xuồng và giã lúa hay người săn bắn với cung tên. Cửa vào ở phía đông đưa đến một sảnh, phía hai bên cửa có hai cột đá được chạm khắc truyền kí tinh xảo và một cột đá hình thuẫn có chạm khắc hình thần Durga đang nhảy múa với hai nhạc công. Bên trong tháp tối tăm và lạnh lẽo. Cuối tháp có một đài lớn bằng đá có tượng Bà Po Nagar với mười cánh tay. Hai tay dưới để trên hai đầu gối và những tay còn lại giữ các đồ vật dụng như thanh kiếm, rìu, chày và thanh kiếm phía bên tay phải và chuông, đĩa, lọng và tù và phía bên tay trái.

Các tháp Chăm thờ phụng cả thần Siva (một trong ba vị thần chính của Chăm Pa) và thần Sanhaka, thần Ganeca (theo tương truyền là con trai thần Siva).
Trong quần thể kiến trúc hiện đang lưu trữ nhiều văn bia kí cổ xưa nhất của dân tộc Chăm Pa còn lưu dấu sự tích dâng ruộng đất và chuộc vợ cho thần, các bài ca tụng Nữ thần và mô tả các lễ vật quý giá cũng như sự lãng phí trong việc xây tháp.
Khu di tích Tháp Bà được Bộ Văn hoá công nhận là di tích lịch sử văn hoá vào năm 1979. Với nét kiến trúc ấn tượng và độc đáo, quần thể đền tháp Po Nagar là địa điểm hành hương của các phật tử để thực hiện những lễ nghi tín ngưỡng và mỗi năm có khá đông du khách thập phương về hành hương.

Lễ hội tháp bà Ponagar Nha Trang

Lễ hội Tháp Bà Chăm diễn ra từ ngày 21 đến ngày 23 tháng 3 âm lịch mỗi năm với nhiều hoạt động hoạt động phong phú và đặc sắc góp phần quảng bá, giới thiệu các vẻ đẹp của dân tộc Chăm Pa đã được công nhận là một trong 16 lễ hội quốc gia. Năm nay, Lễ hội sẽ khai mạc ngày 5/5 (tức 23/3 âm lịch) và đón khoảng 5000 du khách từ 100 đoàn lữ hành đến từ nhiều tỉnh và thành phố trong cả nước.
Thiên Y Thánh Mẫu Y Ana - Nha Trang